home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ Aminet 52 / Aminet 52 (2002)(GTI - Schatztruhe)[!][Dec 2002].iso / Aminet / demo / mag / AMP01.lha / amp01 / amp[txt] / 20 < prev    next >
Text File  |  2001-11-18  |  12KB  |  327 lines
  1. Tajemnice...Grzegorczyk
  2.  
  3.         - Tajemnice taktyki -
  4.  
  5.    Przed kaûdym  meczem  do  znudzenia
  6. mówi sië  o  zaîoûeniach  taktycznych,
  7. a  po  meczu   o   dobrej   lub   zîej
  8. realizacji   tych    zadaï.    Taktyka
  9. w  wiëkszoôci  meczów  decyduje  teraz
  10. o powodzeniu. Jej podporzâdkowuje  sië
  11. nieomal wszystko. Nie zawsze  w  meczu
  12. biorâ udziaî wszyscy  najlepsi.  Czëôê
  13. trenerów zestawia  druûynë  w  oparciu
  14. wyîâcznie   o   taktykë   jakâ    chce
  15. zastosowaê  i   dopiero   do   zaîoûeï
  16. taktycznych dobiera zawodników. Wymogi
  17. taktyki spowodowaîy rozwój  informacji
  18. sportowej. Aby uîoûyê  najlepszy  plan
  19. trzeba    dobrze    znaê    zawodnika.
  20. Znajomoôê   trzeba   zawieraê    przed
  21. meczem. W czasie spotkania juû jest za
  22. póúno.  Specjalne  ekipy  wywiadowców,
  23. dobrych  znawców  przedmiotu  prowadzâ
  24. wiëc rozpoznania  przeciwnika.  Bardzo
  25. pomocne sâ kamery filmowe, magnetowidy
  26. i    inne    nowoczesne     urzâdzenia
  27. rejestrujâce  obraz  boiska  i  meczu.
  28. Wôród fachowców czësto wybuchajâ spory
  29. na  temat  dominacji  -  taktyka   czy
  30. technika? Oczywiôcie nikogo nie trzeba
  31. zbyt   dîugo   przekonywaê,   ûe   dla
  32. bezbîëdnej     realizacji      zaîoûeï
  33. taktycznych trzeba mieê bardzo dobrych
  34. zawodników:    szybkich,    sprawnych,
  35. inteligentnych,           potrafiâcych
  36. samodzielnie     rozwiâzywaê     pewne
  37. sytuacje    oraz     bardzo     dobrze
  38. wyszkolonych technicznie, bo  technika
  39. jest   jednak    podstawâ    wszelkich
  40. dalszych dziaîaï. Rola taktyki wzrosîa
  41. jednak ogromnie.
  42.    Co  to  jest  taktyka?  Chyba   nic
  43. innego jak  umiejëtnoôê  wykorzystania
  44. wîasnych  atutów,  przy   równoczesnym
  45. wykorzystaniu wszystkich sîabych stron
  46. przeciwnika. Chodzi przy tym nie tylko
  47. o jakieô wyidealizowane sytuacje, lecz
  48. konkretne  warunki  terenowe  (boisko)
  49. i   atmosferyczne.    Na    szczególne
  50. podkreôlenie       zasîuguje        tu
  51. wykorzystanie wîasnych atutów,  bowiem
  52. w   przeszîoôci   przekonaliômy    sië
  53. nieraz,  ûe  naginanie  zawodników  do
  54. zaîoûeï        taktycznych         nie
  55. odpowiadajâcych im  umiejëtnoôciâ  czy
  56. temperamentom, koïczy sië poraûkâ.  To
  57. tak   jakby   trener   Górski   na   X
  58. Mistrzostwach  Ôwiata   kazaî   swojej
  59. druûynie  graê  systemem   wzmocnionej
  60. defensywy i nastawiî Szarmacha i  Lato
  61. na  dziaîanie  obronne,  podczas   gdy
  62. wiadomo, ûe byli oni mistrzami ataku.
  63.    Czësto  sîyszymy,  ûe  druûyna  gra
  64. takim lub innym systemem, reprezentuje
  65. taki lub inny styl.
  66.    Co  to  jest  system?   To   sposób
  67. ustawienia   zawodników   na    boisku
  68. w czasie meczu.  Obecnie  stosuje  sië
  69. róûne   warianty   systemu    1-4-3-3.
  70. Zaczynano jednak, z górâ sto lat temu,
  71. zupeînie inaczej.
  72.    Jak wiadomo dzisiejsza piîka  noûna
  73. powstaîa w Anglii  w  drugiej  poîowie
  74. XIX  wieku.  W  latach  1863-1871   po
  75. wyodrëbnieniu   sië   Zwiâzku    Rugby
  76. i Zwiâzku Piîki Noûnej wydano pierwsze
  77. przepisy  gry,   które   zmuszaîy   do
  78. pewnych,  okreôlonych  sposobów   gry.
  79. Dîugo  jednak  panowaîa  na   boiskach
  80. zasada  "kupâ  moôci  panowie".  Jeden
  81. zawodnik ustawiaî sië w bramce,  jeden
  82. zostawaî  mu  do  pomocy,   a   reszta
  83. pëdziîa  do  ataku  strzelaê   bramki,
  84. wychodzâc   ze   sîusznego    skadinâd
  85. zaîoûenia,  ûe  gra  w  piîkë   polega
  86. wîaônie na  strzelaniu  goli.  Anglicy
  87. grali wiëc poczâtkowo systemem  1-1-9,
  88. potem  1-2-8,  nastëpnie  1-1-2-7  lub
  89. 1-2-1-7, a wiëc mamy juû do  czynienia
  90. z   nowâ   formacjâ   miëdzy    obronâ
  91. i atakiem, mianowicie pomocâ.
  92.    W  roku   1872   Szkoci   w   meczu
  93. z   Anglikami,   notabene    wygranym,
  94. zastosowali wîasny  "system  szkocki".
  95. Ustawili  sië  1-2-2-6  czym  zupeînie
  96. wybili z konceptu napastników  Anglii.
  97. Pokonani nie mogli sië pogodziê z takâ
  98. haïbâ  i  w  odwet  wymyôlili  system,
  99. który przez wiele lat  utrzymywaî  sië
  100. nie    tylko    na    boiskach    Wysp
  101. Brytyjskich,   lecz   wszëdzie   gdzie
  102. kopano  futbolówkë.  Byî   to   system
  103. klasyczny   zwany    takûe    systemem
  104. "piramidy",  której  podstawë  tworzyî
  105. atak,  a  wierzchoîek  znajdowaî   sië
  106. w  bramce.   1-2-3-5   oto   klasyczne
  107. ustawienie. Nastâpiîo w nim wyrównanie
  108. siî pomiëdzy atakiem i obronâ.
  109.    Ewolucja powodowaîa  coraz  wiëksze
  110. zabezpieczenie  bramki.  Jej  wynikiem
  111. jest  system wîoski  bardziej  jeszcze
  112. zamykajâcy drogë do  bramki,  mimo  ûe
  113. proporcje zawodników napadu  i  obrony
  114. zostaîy  utrzymane.  W  tym  systemie,
  115. bëdâcym  tylko    odmianâ  klasycznego
  116. obroïcy  strzegâ  gîównie   ôrodkowego
  117. pasa boiska, boczni   pomocnicy  kryjâ
  118. skrzydîowych,  a  ôrodkowy  ôrodkowego
  119. napastnika. Z tego    systemu  wywodzi
  120. sië sîynne catenacio, które przyniosîo
  121. Wîochom wiele sukcesów.
  122.    System austriacki wzmacniaî atak  -
  123. przesuwaî  do   przodu   caîâ   trójkë
  124. pomocników w momencie wîasnego  ataku.
  125. System     "szwajcarskiego      rygla"
  126. wzmacniaî z kolei linië obrony.
  127.    Kiedy w 1925 roku zmieniono przepis
  128. o spalonym - wersja  obecna,  powstaîa
  129. moûliwoôê  stosowania  innego  sposobu
  130. ustawiania druûyny. Pierwszy w 1930 r.
  131. zademonstrowaî to  londyïski  Arsenal.
  132. 1-3-2-5    oto    wynalazek    trenera
  133. Champana. Piâtka napastników nie  stoi
  134. w  jednej  linii,  lecz  îâcznicy   sâ
  135. cofniëci, wiëc linia ataku  przypomina
  136. literë "W", natomiast pomoc  i  obrona
  137. literë "M". W  tym  systemie  na  ogóî
  138. stosuje  sië  sposób   krycia   "kaûdy
  139. swego", a wiëc  boczni  obroïcy  kryjâ
  140. skrzydîowych,     ôrodkowy     obroïca
  141. ôrodkowego    napastnika,    pomocnicy
  142. îâczników.  System   ten,   zwany   WM
  143. podobnie  jak   klasyczny,   przetrwaî
  144. wiele lat.
  145.    Twórcami  kolejnego  systemu   byli
  146. brazylijscy wirtuozi, chociaû  spotkaê
  147. sië  moûna  z  opiniami,  ûe  podobnie
  148. grali  wczeôniej  Wëgrzy  (w   okresie
  149. ôwietnoôci ich reprezentacji).  System
  150. brazylijski   zostaî   ujawniony    na
  151. Mistrzostwach Ôwiata w Szwecji w  1958
  152. roku.   1-4-2-4    takie    ustawienie
  153. sugeruje   wzmocnienie   obrony,   kto
  154. jednak   widziaî   druûynë    Brazylii
  155. w     okresie     kiedy     zaskoczyîa
  156. przeciwników  nowoczesnoôciâ  ten  nie
  157. moûe   powiedzieê,   ûe   graîa    ona
  158. defensywnie.  Zmieniîy  sië  natomiast
  159. funkcje   poszczególnych   zawodników,
  160. przydzielono    im    inne    zadania.
  161. Wprowadzenie pojëcia dwóch  ôrodkowych
  162. obroïców    i     dwóch     ôrodkowych
  163. napastników    w     duûym     stopniu
  164. zrewolucjonizowaîo       dotychczasowe
  165. zasady.    Dziëki    wîâczaniu     sië
  166. pomocników   do   akcji    ofensywnych
  167. stworzono moûliwoôê atakowania szóstkâ
  168. zawodników,  co  teû   z   powodzeniem
  169. robili Brazylijczycy.
  170.    Kolejne systemy uwaûane zresztâ  za
  171. odmianë  "brasiliany"   to:   1-3-3-4;
  172. i    1-4-4-2.    Wszystkie    ôwiadczâ
  173. o    ciâgîym    niepokoju     twórczym
  174. szkoleniowców,  o  poszukiwaniu  coraz
  175. bardziej skutecznych sposobów  w  celu
  176. osiâgniëcia zwyciëstwa.
  177.    Polska  w   okresie   sukcesów   na
  178. Igrzyskach  Olimpijskich  w  Monachium
  179. graîa  w  zaleûnoôci  od   przeciwnika
  180. systemem  1-4-4-2  lub   1-4-3-3.   Na
  181. Mistrzostwach Ôwiata w  RFN  stosowaîa
  182. w   zasadzie   tylko   ten    ostatni,
  183. a w Hiszpanii - pierwszy.
  184.    Niezaleûnie  od  systemów  wyróûnia
  185. sië style i szkoîy piîkarskie.
  186.    Co to  jest  styl?  Jest  to  staîa
  187. cecha druûyny wystëpujâca  w  dîuûszym
  188. okresie  czasu, to  zespóî  podobnych,
  189. czësto powtarzanych zagraï ofensywnych
  190. i  defensywnych, stosowanych w  czasie
  191. gry.    Graê    stylowo    to     graê
  192. zorganizowanie, wedîug  pewnej  myôli.
  193. Podstawâ  oceny  stylu   jest   przede
  194. wszystkim  sposób   podawania   piîki,
  195. a   ponadto    inne    elementy    jak
  196. przyjmowanie piîki,  charakterystyczne
  197. zagrania  taktyczne,  gra   skrzydîami
  198. itp.
  199.    Wyróûniamy      styl       szkocki,
  200. charakteryzujâcy sië duûâ liczbâ podaï
  201. pîaskich,  styl  angielski   stosujâcy
  202. silne,  dîugie  podania  czësto  górne
  203. i ostatni, z  najwiëkszym  powodzeniem
  204. stosowany przez reprezentacje i  kluby
  205. - styl totalny polegajâcy na  wielkiej
  206. wymiennoôci     funkcji     zawodników
  207. w  czasie  gry,   stosowania   zasady:
  208. wszyscy atakujâ, wszyscy broniâ.
  209.    Istotne   znaczenie   dla   rozwoju
  210. piîkarstwa  na  ôwiecie  miaîy  style:
  211. angielski  i  szkocki.  One  stworzyîy
  212. fundamenty, na których  rozwinëîy  sië
  213. róûne odmiany,  zwiâzane  z  lokalnymi
  214. warunkami, oparte o narodowy charakter
  215. czy teû  temperament zawodników danego
  216. kraju lub strefy geograficznej.
  217.    Te odmiany nazwano szkoîami. I  tak
  218. znana    jest    szkoîa     austriacka
  219. charakteryzujâca     sië     elegancjâ
  220. i pîynnoôciâ akcji  (zwody,  drybling,
  221. dokîadne   podania).   Szkoîa   czeska
  222. podobnie jak austriacka wzoruje sië na
  223. stylu  szkockim  (krótkie   przyziemne
  224. podania).  Szkoîa  wëgierska  stawiaîa
  225. nacisk  na  wiëkszâ  szybkoôê   akcji,
  226. lepszâ kondycjë, zaciëtoôê w grze, jak
  227. równieû wysokâ technikë i  umiejëtnoôê
  228. gry zarówno krótkimi,  jak  i  dîugimi
  229. podaniami.  Szkoîa   îaciïska,   którâ
  230. tworzyîy   zespoîy   Wîoch,   Francji,
  231. Hiszpanii,  Portugalii  to   dynamika,
  232. polot i fantazja, trochë gry na efekt,
  233. dla  publicznoôci,  ale  teû  szybkoôê
  234. akcji, ambicja i stawianie zarówno  na
  235. skutecznoôê  jak  i  przyjemnoôê   dla
  236. zawodników.    Najwybitniejszym    tej
  237. szkoîy, która czerpaîa  wzory  zarówno
  238. ze  stylu  angielskiego  jak  i  szkóî
  239. wëgierskiej i poîudniowoamerykaïskiej,
  240. byli   Wîosi.   Oni    teû    odnieôli
  241. najwiëksze     sukcesy     (trzykrotne
  242. mistrzostwo ôwiata).
  243.    Wyróûnia  sië  jeszcze  w   Europie
  244. szkoîë ôrodkowoeuropejskâ, posiadajâcâ
  245. pewne   cechy   szkóî    austriackiej,
  246. wëgierskiej i czeskiej. W grze naszych
  247. reprezentacji dopatruje sië  cech  tej
  248. wîaônie  szkoîy.  Oczywiôcie  istniejâ
  249. i u nas róûnice regionalne, bo inaczej
  250. grano  w  piîkë  w   Krakowie   (wzory
  251. szkockie), a inaczej na Ôlâsku  (wzory
  252. szkockie poîâczone z angielskimi).
  253.    Poza   Europâ    powstaîa    szkoîa
  254. poîudniowoamerykaïska  co  wcale   nie
  255. znaczy,  ûe  nie  ma  w   niej   wielu
  256. elementów    typowych    dla    stylów
  257. zrodzonych na naszym  kontynencie. Jej
  258. cechy charakterystyczne to wirtuozeria
  259. techniczna,    wielka     improwizacja
  260. i    indywidualnoôê.     Ta     szkoîa
  261. najbardziej  podoba  sië  kibicom,  bo
  262. w swej istocie wiëcej ma gry na  pokaz
  263. niû skutecznoôci.
  264.    Mówiâc   o   taktyce,    systemach,
  265. stylach i szkoîach naleûy  przypomnieê
  266. X Mistrzostwa Ôwiata i  rolë  jakâ  na
  267. nich    odegrali    Polacy.    Druûyna
  268. biaîo-czerwonych  wywalczyîa   trzecie
  269. miejsce,  co  z  pewnym   zaskoczeniem
  270. odnotowano  w   kronikach   ôwiatowego
  271. sportu.   Wiëksze   jednak   zdumienie
  272. wywoîaî styl w jakim  Polacy  odnieôli
  273. sukces.    Przegrali    tylko    jedno
  274. spotkanie   z   póúniejszym   mistrzem
  275. ôwiata -  RFN.  Zaskoczyli  wszystkich
  276. przeciwników "polskim stylem" gry, jak
  277. okreôliîa  to  w   czasie   mistrzostw
  278. fachowa  prasa.  Doôê  powiedzieê,  ûe
  279. Polak  Grzegorz  Lato  zostaî   królem
  280. strzelców   finaîowego   turnieju    X
  281. Mistrzostw Ôwiata zdobywajâc 7 bramek,
  282. a  druûyna  Polska  zdobyîa  pozîacany
  283. puchar redakcji Kickera ufundowany dla
  284. zespoîu     grajâcego      najbardziej
  285. ofensywnie.   Polacy   z   powodzeniem
  286. stosowali elementy gry totalnej.
  287.    Co charakteryzowaîo ich grë? Sposób
  288. ofensywny, atakowanie zaraz po stracie
  289. piîki, agresywnoôê  na  caîym  boisku,
  290. szybki atak, przerzuty akcji z  jednej
  291. strony boiska na drugâ, ciâgîe  zmiany
  292. miejsc, rzucanie piîki w  wolne  pole,
  293. stosowanie  szybkiego  tempa  gry   po
  294. strzelonej  bramce,  umiejëtne  zmiany
  295. rytmu  gry,   wîaôciwe   wykorzystanie
  296. indywidualnych  umiejëtnoôci   kaûdego
  297. zawodnika  i   twórcze   zaangaûowanie
  298. w  realizacjë   zaîoûeï   taktycznych,
  299. pozostawianie      pewnej      swobody
  300. w podejmowaniu decyzji na  boisku.  To
  301. wszystko   poparte   wielkâ   ambicjâ,
  302. kondycjâ   i    dobrym    wyszkoleniem
  303. technicznym przyniosîo  efekty.  Moûna
  304. wiëc powiedzieê, ûe Polacy mieli  swój
  305. powaûny wkîad w taktykë gry na X MÔ.
  306.    Do tego dodaê jeszcze trzeba  dobre
  307. rozeznanie       siî       przeciwnika
  308. i wykorzystanie zdobytych  informacji.
  309. W  widowisku   piîkarskim   nie   moûe
  310. istnieê  scenariusz,  wedîug   którego
  311. potoczy sië gra. Okazaîo  sië  jednak,
  312. ûe przy dobrej znajomoôci siî wîasnych
  313. i przeciwnika moûna  zaplanowaê  pewne
  314. sytuacje, oczywiôcie bez  umieszczania
  315. ich w czasie. Rzecz bowiem w tym,  aby
  316. odpowiednio   rozwiâzywaê   zaistniaîe
  317. sytuacje w  oparciu  o  posiadanâ  juû
  318. wiedzë.
  319.  
  320.                  ---
  321.  
  322. Powyûszy fragment pochodzi  z  ksiâûki
  323. Stefana Grzegorczyka "Z piîkâ  na  ty"
  324. (Warszawa 1988).
  325.  
  326. przepisaî SZAMAN
  327.